Ви є тут

Проблема антибіотикорезистентності мікроорганізмів в Україні та світі

Здебільшого антибіотикорезистентність розвивається через неправильне використання антибіотиків у різних галузях тваринництва як під час лікування чи профілактики захворювань, так і за тривалого використання їх як стимуляторів росту. Внаслідок цього, зростають витрати на лікування сільськогосподарських тварин та тварин-компаньйонів. Стійкість серед мікроорганізмів до антибіотиків є загрозою для кожної людини, пацієнта, медичного та ветеринарного працівника. Водночас це значний виклик для галузі охорони здоров’я, ветеринарії та сільського господарства загалом. Вирішити проблему резистентності досить складно, адже вона не є односторонньою. Препарати, які ще декілька років тому були ефективними, сьогодні втрачають свої позиції, а їх використання вимушено обмежують. Згідно з даними Всесвітньої Організації Охорони здоров’я, швидке підвищення стійкості мікроорганізмів до антибактеріальних препаратів загрожує здобуткам науки, зробленим вченими протягом останніх 50–70 років. Формування антибіотикорезистентності зумовлено генетичними властивостями мікроорганізмів, внаслідок набуття ними нової генетичної інформації, або завдяки зміні рівня експресії власних генів бактеріальної клітини. Важливим чинником контролювання поширення антибіотикорезистентності є фармакодинамічне обґрунтування режимів дозування антибактеріальних препаратів та використання їх для конкретних мікроорганізмів. На сьогодні наявні керівні документи, які контролюють та рекомендують достовірність визначення чутливості мікроорганізмів до антибіотиків, зокрема – методичні рекомендації європейської організації EUCAST, дані та матеріал яких періодично (щорічно) оновлюються. Ці документи розробляють здебільшого для звичайного використання в клінічних лабораторіях, які не охоплюють технічні процедури ідентифікації механізмів резистентності на молекулярному рівні. Однак, значну частину наведених даних, досліджень з визначення чутливості мікроорганізмів до антибіотиків, виконують у національних референс-лабораторіях. Існує зміна чутливості мікрофлори до антибіотиків, яку не охоплює скринінг мультирезистентних мікроорганізмів, або прямого виявлення резистентності в клінічних зразках. Тому вивчення проблеми залишається актуальним та доцільним.

Ключові слова: мікроорганізми, резистентність, антибіотики, грампозитивні бактерії, грамнегативні бактерії, контроль, захворювання, поширення, проблема, лікування, тварини.

1. Пеньков А. Чим загрожує безконтрольний прийом ліків. Здоров'я, 2020. 11 (online). (Дата звернення 30 листопада). URL:lb.ua/society/2020/11/30/471854_likar_andriy_penkov_ pro_antibiotiki.html.

2. Свіжак В.К., Дейнека С.Є. Антибіотикорезистентність: багатогранність проблеми. Буковинський державний медичний університет. 2014. № 2. С. 222–224. URL:www.researchgate.net/profile/ Veronika-Svizhak/publication/315075342.

3. Ferri M., Ranucci E., Romagnoli P., Giaccone V. Antimicrobial resistance: A global emerging threat to public health systems. Crit. Rev. Food Sci. Nutr. (online). 2017. 57. P. 2857–2876. DOI:10.1080/10408 398.2015.1077192.

4. Ruzante1 J.M., Harris B., Plummer P. Surveillance of antimicrobial resistance in veterinary medicine in the United States: Current efforts, challenges, and opportunities. Sec. Veterinary Infectious Diseases. 2022. DOI:10.3389/fvets.2022

5. Антибіотикорезистентність умовно-патогенних мікроорганізмів: актуальність, умови виникнення, шляхи подолання / Л.Б. Романюк та ін. Інфекційні хвороби. 2019. 3. С. 63–71. DOI:10.11603/1681-2727.2019.4.10965.

6. Андрєєва І.А., Чемерис О.Л. Роль мікробіологічної лабораторії в системі глобальної безпеки охорони здоров’я. Антибактеріальна терапія у ХХІ сторіччі: проблеми та досягнення: матеріали науково-практичної конференції за участю міжнародних спеціалістів в рамках реалізації глобальної кампанії ВООЗ «Антибіотики: використовуйте обережно!» та Другого Всесвітнього тижня правильного застосування антибіотиків. 2016. С. 4–7. URL:repo.knmu.edu.ua/bitstream/123456789/14899/1/C%D0% B1%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%.pdf.

7. Боровик І.В. Аналіз антибіотикорезистентності збудників бактеріальних захворювань тварин у Дніпропетровській області. Науково-технічний бюлетень НДЦ біобезпеки та екологічного контролю ресурсів АПК. 2016. № 3. С. 49–53. URL:www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe ?I21DBN=LINK&P21DBN=UJRN&Z21ID=&S21 REF=10&S21CNR=20&S21ST0.

8. Салманов А. Боротьба з антимікробною резистентністю: план дій України. Інфекційний контроль. 2019. № 11. URL:e.med-info.net.ua/ praktika-upravlinnya-medichnim-zakladom-2019-11/ borotba-z-antimikrobnoyu-rezistentnistyu-plan-diy.

9. Giske C.G., Martinez L.M., Cantón R. EUCAST guidelines for detection of resistance mechanisms and specific resistances of clinical and/or epidemiological importance. 2017. Version 2.01. July. 43 p. URL:https:// www.eucast.org/fileadmin/src/media/PDFs/EUCAST_files/Resistance_mechanisms/EUCAST_detection_of_ resistance_mechanisms_170711.pdf.

10. Dear J.D. Bacterial Pneumonia in Dogs and Cats. Vet. Clin. North. Am. Small Anim. Pract (online). 2020. no. 50. 2. P. 447–465. DOI:10.1016/j. cvsm.2019.10.007.

11. Weiser J.N., Ferreira D.M., Paton J.C. Streptococcus pneumoniae: transmission, colonization and invasion. Nat. Rev. Microbiol (online). 2018. no. 16. 6. P. 355–367. DOI:10.1038/s41579-018-0001-8.

12. Giske C.G., Martinez L.M., Cantón R. (2017). EUCAST guidelines for detection of resistance mechanisms and specific resistances of clinical and/or epidemiological importance (online). 2017. Version 2.01. 43 р. URL:www.eucast.org/resistance_mechanisms.

13. VetCAST. Guideline VetCAST PK analysis. Guideline to collect, archive, handle and analyse pharmacokinetic data for VetCAST (online). 2018. URL:www.eucast.org/fileadmin/src/ media/PDFs/EUCAST_files/VetCAST/VetDocuments/2018/Guideline_to_collect_ handle_and_analyse_PK_data_DRAFT7.pdf

14. Lees P., Illambas J., Pelligand L., Toutain P.L. Comparison of standardised versus nonstandardised methods for testing the in vitro potency of oxytetracycline against Mannheimia haemolytica and Pasteurella multocida. Vet J. Dec. (online). 2016. 218. P. 60–64. DOI:10.1016/j.tvjl.2016.11.006. Epub 2016 Nov 17.

15. Lees P., Potter T., Pelligand L., Toutain P.L. Pharmacokinetic-pharmacodynamic integration and modelling of oxytetracycline for the calf pathogens Mannheimia haemolytica and Pasteurella multocida. J. Vet. Pharmacol. Ther. (online). 2018. no. 41. 1. P. 28–38. DOI:10.1111/jvp.12439.

16. En Route towards European Clinical Breakpoints for Veterinary Antimicrobial Susceptibility Testing: A Position Paper Explaining the VetCAST/ P.L. Toutain et al. Approach. Front Microbiol. (online). 2017. no. 15. 8. 2344 p. DOI:10.3389/fmicb.2017.02344.

17. Dorey L., Pelligand L., Cheng Z., Lees P. Pharmacokinetic/ pharmacodynamic integration and modelling of oxytetracycline for the porcine pneumonia pathogens Actinobacillus pleuropneumoniae and Pasteurella multocida. J. Vet. Pharmacol. Ther. (online). 2017. no. 40. 5. Р. 505–516. DOI:10.1111/jvp.12385.

18. Antimicrobial Resistance and Virulence Factors of Proteus mirabilis Isolated from Dog with Chronic Otitis Externa/K. Jun et al. Pathogens (online). 2022. 11. Р. 1111–1215. DOI:10.3390/pathogens11101215

19. AL-Jassem Abbas M.A., Anwar A.A., AL-Jabar M.A. Molecular Identification using PCR-Technique of Proteus mirabilis Associated with Urinary Tract Infection. Republic of Iraq. Ministry of Higher Education & Scientific Research University of Babylon College of Science Biology Department (online). 2022. 33 p. URL:ep.rdd.edu.iq/sci-day/prizes/graduate_project/graduate_project_ftxt/5dbea2 a0e29c05.66382238.pdf .

20. Somayaji R., Priyantha M.A., Rubin J.., Church D. Human infections due to Staphylococcus pseudintermedius, an emerging zoonosis of canine origin: report of 24 cases. Diagn Microbiol Infect Dis.(online). 2016. no. 85. 4. P. 471–6. DOI:10.1016/j.diagmicrobio.2016.05.008.

21. Public health risk of antimicrobial resistance transfer from companion animals/C. Pomba et al. J Antimicrob Chemother (online). 2017. no. 72. Р. 957–68. DOI:10.1093/ jac/dkw481.

22. EMA. Reflection Paper on the Risk of Antimicrobial Resistance Transfer From Companion Animals. London: European Medicines Agency Understanding Antibiotic Use in Companion Animals: A Literature Review Identifying Avenues for Future Efforts/A.C. Tompson et al. Sec. Veterinary Humanities and Social Sciences (online). 2015. DOI:10.3389/fvets. 2021.719547.

23. Arndt E.R., Farzan A., MacInnes J.I., Friendship R.M. Antimicrobial resistance of Streptococcus suis isolates recovered from clinically ill nursery pigs and from healthy pigs at different stages of production. J. Can Vet. (online). 2019. no. 60. 5. P. 519–522. URL:www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6463947/

24. Cordova M.G. Limiting antibiotics for cows may create a new dairy market. Melanie Greaver Cordova. College of Veterinary Medicine (online). 2022. URL:news.cornell.edu/stories/2022/11/limiting-antibiotics-cows-may-create-new-dairy-market

25. Schell R.C. Responsible antibiotic use labeling and consumers willingness to buy and pay for fluid milk J. daire saince (online). 2022. DOI:10.3168/jds.2022- 21791

26. Zheng J., Huang S., Huang S. Colistin for pneumonia involving multidrug-resistant Acinetobacter calcoaceticus-Acinetobacter baumannii complex. J. Microbiol. Immunol. Infect. (online). 2020. no. 53. 6. P. 854–865. DOI:10.1016/j. jmii.2019.08.007.

27. Lynch J.P., Nina M.C., Zhanel G.G. Infections Due to Acinetobacter baumannii-calcoaceticus Complex: Escalation of Antimicrobial Resistance and Evolving Treatment Options. (online). 2022. no. 43. 1. Р. 97–124. DOI:10.1055/s-0041-1741019.

28. Koike S., Mackie R., Aminov R. Agricultural Use of Antibiotics and Antibiotic Resistance. School of Medicine and Dentistry, University of Aberdeen, Aberdeen, United Kingdom. (online). 2017. P. 3–33. URL:www.researchgate.net/publication/315613886_Agricultural_use_of_antibioti...

29. Wollmuth E.M.A Survey of β-lactam Antibiotic Resistance Genes and Culturable Ampicillin Resistant Bacteria in Minnesota Soils. Hamline University (online). 2017. P. 6–28. URL:digitalcommons.hamline.edu/ cgi/viewcontent.cgi? article=1068&context=dhp

30. Gurung M., Tamang M.D., Moon D.C. Molecular Basis of Resistance to Selected Antimicrobial Agents in the Emerging Zoonotic Pathogen Streptococcus suis. Journal of Clinical Microbiology (online). 2015. Vol. 53. no. 7. Р. 332–336. DOI:10.1128/JCM.00123-15.

31. Schwendener S., Cotting K., Perreten V. Novel methicillin resistance gene mecD in clinical Macrococcus caseolyticus strains from bovine and canine sources. Sci Rep. (online). 2017. DOI:10.1038/srep43797

32. WHO. World leaders join forces to fight the accelerating crisis of antimicrobial resistance (online). 2020. P. 1–8. URL:www.who.int/news/item/20-11-2020-world-leaders-join-forces .

33. WHO. Antibiotic resistance threats in the United States (online). 2020. P. 3–5. URL:www.thermofisher. com/procalcitonin/wo/en/home.html?cid=0se_gaw_ 25052021_DA7MGR

34. Thompson N.D., La Place L., Epstein L. Prevalence of Antimicrobial Use and Opportunities to Improve Prescribing Practices in U.S. Nursing Homes. Journal of the American Medical Directors Association (online). 2016. no. 17. 12. P. 1151–1153. URL:www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC65 56772/

35. Responsible antibiotic use labeling and consumers’ willingness to buy and pay for fluid milk/ R.Ch. Schell et al. J. Dairy Sci. 2022. no. 106. P. 132–150. (online). DOI:10.3168/jds.2022-21791

ДолученняРозмір
PDF icon chemerovska_2_2022.pdf487.4 КБ